Artykuły branżowe

Gruszki czy jabłka?

Wiele razy spotykamy się z sytuacją, gdy ktoś wyciąga „jakieś” dane i udowadnia nam, jak to świetnie, tanio, dobrze i szybko realizuje coś, co my realizujemy z mozołem ponosząc spore koszty. Wiemy jak rzetelnie wysilamy się i prezentowane dane budzą nasze wątpliwości, a budowana na nich opinia - zasadniczy sprzeciw. Zdecydowanie należy wątpić w takie oceny, bo istnieje duże prawdopodobieństwo, że porównywano „gruszki z jabłkami”. Szczególnie często ma to miejsce przy niejednorodnym i dynamicznie zmieniającym się procesie produkcyjnym.

Ze stałym i jednorodnym procesem mamy do czynienia np. w fabryce dżemu. Jedna linia: owoce posortować, umyć, zmiksować, dodać cukru, konserwantów, innych świństw i pakować w słoiki z ładną naklejką. W porównaniu dwóch takich fabryk nie ma błędu, bo produkują niezmiennie to samo, pod warunkiem, że przetwarzają te same owoce!

Typowym przykładem niejednorodnego i zmiennego procesu jest szpital. Szpital produkuje zdrowie, a przynajmniej powinien to robić. Jednak w zależności od przypadku, robi to na tysiąc różnych sposobów, z bardzo różnym wynikiem, w zależności od wieku, płci, kondycji i problemów, które miał pacjent. Sposób leczenia również może znacząco różnić się w zależności od możliwości i umiejętności danego szpitala.

Dlatego porównywanie ogólnych wskaźników efektywności szpitali lub oddziałów niesie ze sobą potencjalny „gruszkowo-jabłkowy” błąd.

Case-Mix

Weźmy dla przykładu wskaźnik średniego czasu pobytu. Nawet jeśli zawęzimy porównanie do oddziałów o tej samej specjalności, okaże się, że pobyt na chirurgii w szpitalu A znacząco różni się od średniego pobytu na chirurgii w szpitalu B. Czy ta różnica ma znaczenie? Nie ma ŻADNEGO! Tak samo jak stwierdzenie, że czasy pobytu na tych chirurgiach nie różnią się.

Diabeł tkwi w szczegółach, a tu w różnicy między leczonymi przypadkami.

Jeżeli oddział z dłuższym średnim pobytem miał trudniejsze przypadki (tak zawsze będzie bronił się lekarz) to może okazać się, że uzyskany czas pobytu jest daleko lepszym wynikiem, niż krótki czas z drugiego oddziału.

Co więcej czas pobytu będzie zmieniał się z miesiąca na miesiąc i to czasem w drastyczny sposób. Podobnie będzie działo się ze średnim kosztem leczenia i przychodem na jednego pacjenta. Wszystko zależne od mieszaniny leczonych przypadków nazywanych po angielsku CASE-MIX. Dlatego, aby móc w sposób rzetelny porównywać szpitale i oddziały, musimy zawsze wziąć pod uwagę case-mix leczonych pacjentów.

Im precyzyjniej określimy ten case-mix, tym prawdziwsze będzie porównanie.

Benchmark CMA (Case-Mix Adjusted)

Najważniejszym czynnikiem różnicującym przypadki jest diagnoza główna i sposób leczenia (procedura). Mniej istotne są wiek, płeć, choroby towarzyszące, itd.

Załóżmy, że czas pobytu na interesującym nas oddziale chirurgii wynosi 7,2 dnia, podczas gdy krajowa średnia dla chirurgii to 6,1 dnia. Aby dowiedzieć się, czy nasz wynik jest rzeczywiście tak zły, musimy wykonać kilka operacji:

A. Wyznaczyć średni czas pobytu w oddziale dzieląc sumę osobodni przez liczbę przypadków

B. Podzielić case-mix przypadków naszego oddziału na grupy mające tę samą diagnozę główną i procedurę

C. Określić ile przypadków mieści się w poszczególnych grupach (liczebność grup)

D. Znać krajowy średni czas pobytu dla poszczególnych grup przypadków

E. Wyznaczyć teoretyczną średnią czasu pobytu z użyciem liczebności grup z punktu C i średnich z punktu D

F. Porównać wynik z punktu A z wynikiem z punktu E

Może okazać się, że dla badanego case-mix’u średni krajowy czas pobytu to ponad 8 dni i możemy być dumni z naszych osiągnięć, choć tak kiepsko wyglądało to na początku.

Może również okazać się, że zadowolenie z średniego pobytu na naszej chirurgii wynoszącego 6 dni (równego średniej krajowej) jest absolutnie nieuzasadnione, bo leczyliśmy proste przypadki, dla których średnia krajowa wynosi zaledwie 4,5 dnia!

Pokazane na przykładzie średniego czasu pobytu zależności zachodzą dla wszelkich innych wskaźników pracy szpitala: średni koszt, średni przychód, śmiertelność, wskaźnik etatów, koszty leków, diagnostyki, itp…

Każdy z tych wskaźników, i wiele innych, zawsze należy rozpatrywać w kontekście case-mix’u leczonych przypadków. Inaczej nie ma to sensu i nie niesie istotnej informacji, a wręcz może wprowadzać w błąd przez fałszywie dodatnie lub ujemne wyniki.

Benchmarki wskaźników muszą być dopasowane do kombinacji leczonych przypadków (Case-Mix Adjusted - CMA).

Jak to zastosować?

Wszystko wygląda klarownie, tylko skąd wziąć dane o krajowych średnich czasach pobytu dla poszczególnych grup przypadków? Żaden szpital nie dysponuje tymi danymi i nie będzie dysponował. Co więcej, te wartości zmieniają się dynamicznie razem z postępem medycyny i organizacji ochrony zdrowia. Konieczne jest odwołanie się do instytucji benchmarkujących, które zbierają dane z wielu szpitali, i na ich podstawie wyznaczają wartości średnie. Firma SGA dysponuje odpowiednimi danymi oraz oferuje narzędzia analityczne i prognostyczne umożliwiające łatwe porównywanie wybranych parametrów dowolnego case-mix’u ze średnimi wartościami innych polskich szpitali.

System SPS pozwoli Państwu na precyzyjne porównanie się z innymi w następujących zakresach:

• czasy pobytów
• liczby przypadków
• koszty leczenia
• zyski z leczenia
• liczba punktów JGP

Firma SGA oferuje także opracowanie wielowymiarowych wskaźników efektywności pracy szpitala i wyznaczanie benchmarków dopasowanych do jego specyfiki. W tym do wyznaczania benchmarków CMA.

Zainteresowanych poprawą rentowności szpitala prosimy o zapoznanie się z kompleksową ofertą na stronie: www.sga.waw.pl i/lub kontakt telefoniczny (tel. 603 331183) bądź mailowy (e-mail: sga@sga.waw.pl).